شان استریل چیست و چه کاربردی دارد؟

شان استریل یکی از اقلام حیاتی در تجهیزات جراحی و پزشکی است که به‌منظور ایجاد محیطی عاری از آلودگی و محافظت از نواحی حساس بدن بیمار در حین عمل جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد. شان‌های استریل معمولاً از پارچه‌های یک‌بار مصرف یا چندبار مصرف با خاصیت ضد نفوذ ساخته می‌شوند و بخش‌های مختلف بدن را در برابر تماس مستقیم با آلودگی‌های محیطی یا تجهیزات غیر استریل محافظت می‌کنند.

شان، با ایجاد یک میدان جراحی تمیز و محدودسازی ناحیه عمل، نقش مهمی در جلوگیری از انتقال میکروارگانیسم‌ها و عفونت‌های بیمارستانی دارد.

اهمیت استفاده از شان استریل در عمل‌های جراحی

در حین انجام عمل‌های جراحی، کوچک‌ترین تماس تجهیزات یا دست جراح با سطوح غیر استریل می‌تواند باعث انتقال باکتری و ایجاد عفونت‌های محل جراحی (SSI) شود. استفاده از شان استریل به عنوان یک مانع فیزیکی، این تماس‌ها را محدود کرده و کمک می‌کند تا ناحیه جراحی کاملاً پاک و ایمن باقی بماند.

همچنین شان‌ها نقش مؤثری در کنترل ترشحات، خون و سایر مایعات بدن دارند و از آلوده شدن تخت جراحی یا لباس کادر درمان جلوگیری می‌کنند.

انواع شان استریل و کاربرد هرکدام

شان‌های استریل در مدل‌ها و ابعاد مختلف تولید می‌شوند تا متناسب با نوع عمل جراحی و ناحیه مورد نظر بدن استفاده شوند. در ادامه انواع پرکاربرد آن‌ها را معرفی می‌کنیم:

1. شان ساده استریل

این نوع از شان‌ها بدون برش یا سوراخ هستند و به‌صورت یک‌پارچه روی سطح، بدن یا میز جراحی پهن می‌شوند. مناسب برای پوشاندن نواحی اطراف محل جراحی یا زیر تجهیزات هستند.

2. شان سوراخ‌دار (Drape Hole)

شان‌هایی که در مرکز یا بخشی از خود دارای سوراخ گرد یا بیضی‌شکل هستند تا تنها محل جراحی نمایان باشد و باقی بدن پوشیده بماند. معمولاً در جراحی‌های دقیق مثل چشم، گوش یا اعمال محدود استفاده می‌شود.

3. شان با چسب

در اطراف سوراخ، نوار چسب ضدحساسیت قرار دارد که پس از قرارگیری، به پوست می‌چسبد تا حرکت نکند و مانع ورود آلودگی از کناره‌ها شود.

4. شان پک جراحی (Drape Set)

این مدل شامل مجموعه‌ای از شان‌ها در ابعاد مختلف است که به‌صورت استریل در یک بسته‌بندی ارائه می‌شود و آماده استفاده در انواع عمل‌های جراحی عمومی یا تخصصی است.

ویژگی‌های یک شان استریل با کیفیت

برای اطمینان از عملکرد مناسب شان در شرایط حساس اتاق عمل، این محصول باید دارای ویژگی‌های خاصی باشد:

خاصیت ضد نفوذ

شان باید از عبور مایعات، خون، و ترشحات بدن جلوگیری کند. اغلب از پارچه‌های لمینت‌شده یا SMS چند لایه استفاده می‌شود.

استریل بودن کامل

هر شان باید به‌صورت تکی یا گروهی، در بسته‌بندی کاملاً استریل عرضه شود و تاریخ اعتبار آن مشخص باشد.

عدم ایجاد حساسیت

جنس پارچه باید ضد حساسیت بوده و در تماس با پوست ایجاد خارش، التهاب یا آلرژی نکند.

مقاوم و بدون پرز

شان‌های با کیفیت از موادی ساخته می‌شوند که پرز نمی‌دهند و در برابر کشش یا پارگی مقاوم هستند.

سهولت در استفاده

باز شدن آسان، تا خوردگی مناسب و طراحی کاربردی، باعث سرعت در پوشش محل عمل می‌شود.

تفاوت شان استریل با شان غیر استریل

ویژگی شان استریل شان غیر استریل
قابلیت استفاده در اتاق عمل دارد ندارد
بسته‌بندی کاملاً استریل و پلمپ‌شده بدون بسته‌بندی یا عمومی
استفاده بهداشتی بله – برای جراحی یا اقدامات حساس فقط برای پوشش عمومی یا نظافت سطح
قیمت بالاتر، به‌دلیل استریل بودن پایین‌تر، برای مصارف غیربالینی